Biz yetişkinler, anlayıp anlaşılabilmek için en çok dilimizi, yani konuşma becerimizi kullanırız. Mutluluğumuzu, sıkıntımızı, öfkemizi en sık konuşarak ifade etmeyi tercih ederiz. bebeklerin iletişim dilini Kim Psikolojiden Pedagog Zeynep Atalar ve Psikolog Enise AKGÜL ile konuştuk.
Çocuklar, özellikle erken yaşlarda bizim sahip olduğumuz kadar zengin bir kelime haznesine sahip değillerdir. Ayrıca hangi duyguyu yaşadıklarını ve bunu nasıl ifade edeceklerini de tam olarak bilemezler. Bu yüzden de vücut dillerini kullanırlar.
Farklı bir örnek paylaşmak istiyorum. 2 yaşında bir jako papağanımız var. Evimize bir de kedi aldık. Kedi de kendini çok sevdirdi. Düne kadar bizimle konuşan kapı zillerine cep telefonlarına cevap veren papağanımızın sesi soluğu çıkmaz oldu. İlk başta panikledik. İshal mi, hasta mı, nezle mi gibi bir uzun gözlemden sonra fiziksel olarak bir rahatsızlığının olmadığına kanaat getirdik. İnternette araştırmaya başladık. Ve bulduk… İnanılmaz bir şey… Kuşumuz sadece konuşmasıyla ünlü değilmiş. Kıskançlığı ve depresyonuyla da ünlü bir arkadaşımız varmış.
Kuşumuzun kıskançlığı onu küstürmüş. Tahtı sarsılan kuşumuz depresyona girmiş. Jakolar çok zeki ve 2-3 yaş çocuk zekasına kadar ulaşabiliyorlar. Jakoların konuşma kabiliyetlerinin yüksekliği ve zeki olmaları kadar duygusal tepkiler verebilmesi de ilgimi çekti. Öğrendiğim kadarıyla sahiplerinden ayrılınca tüylerini yolup atan dımdızlak kalan jakolar da varmış. Bunlar bana en konuşkan hayvancağızın bile kendisini konuşmadan nasıl ifade ettiğini hatırlattı. Konuşmadan bile jako kendini ifade edebiliyorken, doğru mesajı verebiliyorken, bizler çocuğumuzun dile gelmemiş kelimelerini, kelimelere dökülmemiş sözcüklerini duymasak duyamasak bile sezgisel ve bilimsel olarak nasıl bu şifreleri çözer ve konuşuruz? Unutmayın araba sürmek için bile bir kursa gitmek ve ehliyet almaya hak kazanmak gerekliyken ben doğuştan anneyim, çocuğumun gözünden anlarım demeyin, muhakkak anne bebek ruh sağlığı kurslarını takip edin. İşte Psikolog ve Pedagog gözüyle bebeklerdeki iletişim ve etkileşim şifrelerinden bazıları…
Pedagog ATALAR’a göre çocuklar, doğum sonrasında dünyayla karşılaştıkları ilk andan itibaren çevrelerini tanımaya, görüp duyduklarını anlamlandırmaya çalışırlar. Henüz her şeyden habersiz olduğunu düşündüğümüz birkaç aylık bebekler bile aslında birçok durumdan haberdardır. Bunu dilleriyle ifade edemezler ama bakarak, gülerek ya da ağlayarak mutlu ya da sıkıntılı olduklarını ifade edebilirler. İlk aylarda bebek, annesinin kokusunu, sesini ve yüzünü diğer yetişkinlerden ayırt eder ve tepkilerini de buna göre değiştirir. Huzursuzsa, ağlıyorsa annesinin kucağına gittiğinde susar ya da annesini gördüğünde gülümser gibi. Son dönemlerde yapılan araştırmalar da bebeklerin acıktıklarında, bir yerlerinin ağrıdığında ya da annelerini istediklerinde farklı tonlarda ağladıkları gözlenmiştir.
İlk yaşlarda, çocukların duygularını beden dillerine dikkat ederek anlamaya çalışmak mümkün olabilir. Örneğin ağlama nöbetleri, göz kontağı kurmamak, kabızlık, genele yayılan bir huzursuzluk hali çocukta baş etmekte zorlandığı bir duygusal zorluk yaşadığının göstergesi olabilir.
Bebeğiniz sizi gördüğünde hareketleniyorsa ilgi beklediğini belirtmeye çalışıyordur. Azıcık gülümseme, birazcık dokunuş bu dönemde onlardan esirgenebilecek en son şey olmalı.
Bu dönemde anneler sezgisel olarak çocuklarını hissederler. Bu sezgileri yakalamak için can kulağıyla içsel çekimlerimizi dinlemeliyiz. Bir zaman sonra buna alışmak çok keyifli olacaktır. Bebekle bu bağın kurulmuş olması onun ömür boyu güven dolu etkileşimler yaşamasını kolaylaştıracaktır.
Psikolog AKGÜL’ün bir uyarısı da var: Çocuğunuzun isteklerini ifade etmesi için sözel dil becerisini kullanmasını özendirin. Çünkü asıl olan dil becerisinin gelişimidir. Beden dili sözel dil ile beraber gelişmelidir. Zaman zaman bazı veliler çocuk leb demeden leblebiyi anladıkları için çocuğun leblebi demesine gerek kalmamış, çocuk leblebi demeyi öğrenmemiş ve dil gelişiminde geri kaldığı için psikolojik destek almak üzere velileri tarafından bizlere getirilmişlerdir.
Pedagog Zeynep ATALAR
Psikolog Enise AKGÜL
Kim Psikoloji