Fobik olup olmadığınızı TEST EDİN

Korku aslında yaşamımızın bir parçası olsa da, aşırıya kaçan durumlar her zamankinden daha tedbirli olmamıza ve olası riskleri gözden geçirmemize yol açıyor.

Normal dışı korkulara ‘fobi’ adı veriliyor. Bazı insanlar böcekten, bazıları karanlıktan, bazıları ise kapalı bir yerde kalmaktan korkuyor. Korku aslında yaşamımızın bir parçası olsa da, aşırıya kaçan durumlar her zamankinden daha tedbirli olmamıza ve olası riskleri gözden geçirmemize yol açıyor. Fobiler
ise sağlıklı bir risk değerlendirmesine dayanmadığı için kişinin işlev ve uyumunu bozuyor. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Psikiyatrist Prof. Dr. Vedat Şar, her ruhsal bozukluk gibi bu durumun da kişinin aleyhine çalıştığını söylüyor. Bir korkuya fobi denilebilmesi için ortada dış dünyadan bir hedef olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Vedat Şar, ekliyor:

EN ÇOK 20’Lİ YAŞLARDA RASTLANIYOR
“Kişinin hedef aldığı varlık ya da durumdan uzak kalmayı başarabilmesi, korku yaşamadan hayatına devamedebilmesi anlamına geliyor. Bu noktada korku kontrol altında tutulmuş oluyor. Ama bu kaçışın kişinin yaşamının sonuna dek sürmesi mümkün olmayabiliyor. Tıpta fobiler için ‘bozukluk’ terimi kullanılıyor. Kişinin işlevlerine zarar vermesi durumunda fobinin ruhsal bozukluk olduğu doğru. Korkunun fobik bozukluğa dönüşmesi kişinin yaşamını yönlendirmeye başlamasıyla dikkat çekiyor. Fobiler, çocukluktan yaşlılığa her dönemde ortaya çıkabiliyor. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülüyor. Fobilere en çok 20’li yaşlarda rastlanıyor.” Fobiye yol açan başlıca nedenleri korku ve evham egemen bir aile ortamında büyümek, genetik yatkınlık, ruhsal travma niteliği taşıyan olaylar yaşamak ve çözülmemiş ruhsal komplekslerin yoğun olduğu bir iç dünyaya sahip olmak olarak sıralayan Prof. Dr. Şar; fobilere titiz,mükemmeliyetçi ve evhamlı kişilerde daha sık rastlandığını söyleyip ekliyor:

PANİK NÖBETLERİNİN ARTMASINA YOL AÇIYOR
“Fobiler tipik olduklarından başka hastalıklarla karıştırılmıyor. Ancak uzmana başvurulduğunda, fobinin yol açtığı ikinci derece sorunlar nedeniyle asıl amaçtan uzaklaşıldığı görülüyor. Örneğin her gün azmiktarda alkol alan, işinde başarı sorunları yaşayan, eşiyle evlilik problemleri olan, depresyona girmiş, intiharı düşünen bir kişinin öncelikle depresyon sorunu yok edilmeye çalışılıyor. Sisler dağıldığında karşılaşılan tümbu sorunların ana kaynağı
olarak bir sosyal fobi olgusu ile karşılaşılabiliyor. Fobiler en çok alkolizm(kendini sakinleştirme amacıyla), depresyon ve panik nöbet gibi bozuklukları tetikliyor.”

ERKEKLERDE SIK GÖRÜLEN FOBİLER

Yabancılarla tanışmaktan kaçınmak, sosyal bir ortama girmekten utanmak ya da eleştirilmekten korkmak gibi sosyal fobiler.
Kalp krizi geçirmekten ya da bulaşıcı hastalıklara yakalanmaktan korkmak gibi hastalıklarla ilgili fobiler.
Performans korkusu ve başarısız olma yönündeki endişeler.
Fare, kedi, köpek gibi hayvanlardan korkmak.
Kalabalığa girmekten çekinmek.

KADINLARDA SIK GÖRÜLEN FOBİLER

Kalabalık ortamlara girememek.
Dar yerlerde duramamak.
Evde yalnız başına kalmaktan korkmak.
Hayvanlarla ilgili fobiler.
(Fare, kedi, köpek gibi hayvanlardan korkmak)
Sosyal fobiler. (Yabancılarla tanışmaktan kaçınmak, sosyal bir ortamda
davranış sergilemekten utanmak ya da başkaları tarafından eleştirilip
yadırganmaktan korkmak)

Fobik olup olmadığınızı TEST EDİN

1-Evde yalnız başınıza kalmak sizin için büyük bir kâbus mu?
2-Bir davette yeni kişilerle tanışmak çok fazla gerilmenize neden oluyor mu?
3-İşyerinde veya benzeri bir topluluk içerisinde sunum yapmak, elinizin ayağınızın çözülmesine ve yoğun endişelere kapılmanıza neden olur mu?
4-Kedi, köpek ya da başka bir hayvanı uzaktan gördüğünüzde dahi yoğun bir korku yaşar mısınız?
5-Kalabalık bir konser salonunun ortasında oturarak gösteriyi izlemek, sizin için dayanılması çok zor bir durum mu?
6- Çirkin ve sevimsiz algılanacağınız yönünde endişeler hisseder misiniz? Vücudunuzun bir bölümünün böyle göründüğünden emin misiniz?
7-Hemen her an bulaşıcı hastalık kapma korkusu duyar mısınız?
8-Kan görme ya da diş hekimine, doktora veya hastaneye gitme düşüncesi sizi kâbus derecesinde korkutur mu?
9-Uçağa binmekten seyahatinizi zahmete katlanıp karadan yapmak pahasına bile olsa, şiddetle korkar mısınız?
10-Yüksek binalara çıkmak ya da bu tür binaların camlarından veya balkonlarından
dışarıya bakmak sizin için mümkün görünmemekte midir?

DEĞERLENDİRME

Her soru için;
Hiç yok (0), Biraz (1), Oldukça (2), Çok fazla (3) şeklinde puanlandırma yapılmalıdır.
Toplam 3–5 puan alanlar
HAFİF FOBİK
5-10 puan arası alanlar
ORTA DERECEDE FOBİK
10 puan ve üstü alanlar
ŞİDDETLİ FOBİK olarak değerlendirilir.